.jpg)
تهران قديم در نگاه تصویر براى من و كسانى كه هم سن و سال من هستند براحتى شناخته نمىشود. براي ما جالب است كه بدانيم خیابان شاهآباد چهارراه مخبرالدوله و امثالهم چه موقعیتى داشتهاند چرا كه اسامى آنها بارها عوض شد و میشود
تهران آن ایام محدود بود به راهآهن - كمرك - میدان قزوین - میدان باغشاه - میدان مجسمه -آب كرج - خیابان پهلوى - خیابان تخت جمشید آیتالله طالقانى تازه داشت پا مىگرفت بالاتر از میدان فردوسى چند بناى یك طبقه ودو طبقه ساخته شده بود شركت تي بي تي گاراژى داشت كه در زمینهاى بهجت آباد دایر كرده بود با دفترى ولى هنوز آن خیابان اسفالتنشده بود در میدان فردوسى مجسمهاى نصب بود كه پارسیان هند براى هزاره فردوسى به ایران هدیه كرده بودند و امروز گمان دارم دردانشگاه تهران جلو دانشكده ادبیات دانشگاه تهران نصب است. محدوده تهران ادامه داشت تا میدان امام حسین كه آن روز فوزیه نامیدهمىشد و خیابان شهناز تا میدان خراسان خیابان شهناز تازه تأسیس بود و هنوز دو طرف خیابان كامل نساخته بودند از دروازههاى تهرانخبرى نبود ولى اگر كسى آدرسى مىخواست مىگفتند. دروازه شمیران - دروازه دوشان تپه - دروازه خراسان - دروازه ماشین دودى -دروازه غار - دروازه خانىآباد - دروازه گمرك كه همه معروف بودند محدوده تهران از دوره زمامدارى دكتر مصدق رو به توسعه گذاشتكلیمىهاى تهران از محله اولاجان - خیابان سیروس رو آوردن به زمینهاى بهجت آباد و یوسف آباد و بالاى آب كرج. از میدان آب كرجبه بالا زمینهاى این دو منطقه را خریدند و به ساخت و ساز مشغول شدند جوادیه و نازىآباد علىآباد و غار فشاقویه كه هر كدام دهبزرگى در اطراف تهران بودند كمكم به تهران پیوستند یا تهران به آنها پیوست و از هر طرفى تهران توسعه یافت كه امروز تهرانى استبىدر و پیكر. در آن روزها مىگفتند تمام تجار معروف كه صاحب ماشین شخصى بودند هفده نفر بودند ثقل تجارت تهران علاوه برتیمچههاى بازار از جلو مسجد سلطانى آن روز و مسجد امام امروز تا بازار آهنگرها بود. تجار معروف كه به صادرات و واردات مشغولبودند در تیمچههاى آن ناحیه حجره داشتند. منازل مسكونى این تجار معروف در خیابان ایران، امیریه برخى در خیابان خراسان -اطراف خیابان رى و سرچشمه و بوذرجمهرى غربى - و سید نصرالدین یا ناصرالدین بود. كتابفروشىهاى تهران در بازار بینالحرمین وجلوخان مسجد سلطانى - محلشان بود. كمكم از بازار بینالحرمین و جلوخان مسجد سلطانى به ناصرخسرو آمدند. در خیابانبوذرجمهرى از گذر نوروزخان تا جلو گاراژ گیتى نورد چند كتابفروشى بزرگ بود كه اسم دو تا شان جعفرى بود و فروشنده كتابهائى عربىچاپ مصر - بیروت - لبنان و عراق بودند - كمكم از ناصرخسرو به خیابان شاه آباد چهارراه مخبرالدوله رفتند و از آنجا به جلو دانشگاه.سرگذشت تهران قدیم را میتوان بطور اختصار در یك مقاله خلاصه كرد
اولین بناى بلند تهران كه در دوره ناصرالدین شاهقاجار ساخته شد بناى شمس العماره بود و بلندترین ساختمان تهران بعد از آن ساختمان اردكانى در خیابان سعدى بود و سومین بناىبلند در خیابان شاه آباد بنا شد
به هر حال دانستن اين مطلب كه به جاي اين همه ساختمان بلند و خالي از احساس روزي ساختمانهايي كوتاهتر اما پر از هنر و احساس وجود داشت خالي از لطف نيست
.
تهران آن ایام محدود بود به راهآهن - كمرك - میدان قزوین - میدان باغشاه - میدان مجسمه -آب كرج - خیابان پهلوى - خیابان تخت جمشید آیتالله طالقانى تازه داشت پا مىگرفت بالاتر از میدان فردوسى چند بناى یك طبقه ودو طبقه ساخته شده بود شركت تي بي تي گاراژى داشت كه در زمینهاى بهجت آباد دایر كرده بود با دفترى ولى هنوز آن خیابان اسفالتنشده بود در میدان فردوسى مجسمهاى نصب بود كه پارسیان هند براى هزاره فردوسى به ایران هدیه كرده بودند و امروز گمان دارم دردانشگاه تهران جلو دانشكده ادبیات دانشگاه تهران نصب است. محدوده تهران ادامه داشت تا میدان امام حسین كه آن روز فوزیه نامیدهمىشد و خیابان شهناز تا میدان خراسان خیابان شهناز تازه تأسیس بود و هنوز دو طرف خیابان كامل نساخته بودند از دروازههاى تهرانخبرى نبود ولى اگر كسى آدرسى مىخواست مىگفتند. دروازه شمیران - دروازه دوشان تپه - دروازه خراسان - دروازه ماشین دودى -دروازه غار - دروازه خانىآباد - دروازه گمرك كه همه معروف بودند محدوده تهران از دوره زمامدارى دكتر مصدق رو به توسعه گذاشتكلیمىهاى تهران از محله اولاجان - خیابان سیروس رو آوردن به زمینهاى بهجت آباد و یوسف آباد و بالاى آب كرج. از میدان آب كرجبه بالا زمینهاى این دو منطقه را خریدند و به ساخت و ساز مشغول شدند جوادیه و نازىآباد علىآباد و غار فشاقویه كه هر كدام دهبزرگى در اطراف تهران بودند كمكم به تهران پیوستند یا تهران به آنها پیوست و از هر طرفى تهران توسعه یافت كه امروز تهرانى استبىدر و پیكر. در آن روزها مىگفتند تمام تجار معروف كه صاحب ماشین شخصى بودند هفده نفر بودند ثقل تجارت تهران علاوه برتیمچههاى بازار از جلو مسجد سلطانى آن روز و مسجد امام امروز تا بازار آهنگرها بود. تجار معروف كه به صادرات و واردات مشغولبودند در تیمچههاى آن ناحیه حجره داشتند. منازل مسكونى این تجار معروف در خیابان ایران، امیریه برخى در خیابان خراسان -اطراف خیابان رى و سرچشمه و بوذرجمهرى غربى - و سید نصرالدین یا ناصرالدین بود. كتابفروشىهاى تهران در بازار بینالحرمین وجلوخان مسجد سلطانى - محلشان بود. كمكم از بازار بینالحرمین و جلوخان مسجد سلطانى به ناصرخسرو آمدند. در خیابانبوذرجمهرى از گذر نوروزخان تا جلو گاراژ گیتى نورد چند كتابفروشى بزرگ بود كه اسم دو تا شان جعفرى بود و فروشنده كتابهائى عربىچاپ مصر - بیروت - لبنان و عراق بودند - كمكم از ناصرخسرو به خیابان شاه آباد چهارراه مخبرالدوله رفتند و از آنجا به جلو دانشگاه.سرگذشت تهران قدیم را میتوان بطور اختصار در یك مقاله خلاصه كرد
اولین بناى بلند تهران كه در دوره ناصرالدین شاهقاجار ساخته شد بناى شمس العماره بود و بلندترین ساختمان تهران بعد از آن ساختمان اردكانى در خیابان سعدى بود و سومین بناىبلند در خیابان شاه آباد بنا شد
به هر حال دانستن اين مطلب كه به جاي اين همه ساختمان بلند و خالي از احساس روزي ساختمانهايي كوتاهتر اما پر از هنر و احساس وجود داشت خالي از لطف نيست
.
