حسن ارسنجاني وزير كشاورزي در دولت اميني ، نامي كه با اصلاحات ارضي در ايران گره خورده و پديد آورنده جنبشهاي اجتماعي دهه چهل و پنجاه ايران ميباشد ... محمود احمدي نژاد ، رئيس جمهور ايران ، طراح طرح دگرگوني اقتصادي ايران و طرح موسوم به تحول اقتصادي .
در ابتدا بر آنم نمايي كلي از طرح تحول در دولت دكتر اميني و اثرات آن درساختار سياسي و اجتماعي دهه چهل اراعه نمايم سپس به طرح تحول اقتصادي در دولت دكتر احمدي نژاد خواهم پرداخت
مسئله اعطاي زمين به کشاورزان يکي از اصولي بود که بعد از انقلاب کمونسيتي 1917 م در روسيه همواره از طريق احزاب کمونيست جهان مطرح ميشد و کوشش ميگرديد تا از اين طريق «کشاورزان و دهقانان رنج کشيده» کشورهاي جهان سوم به ايدئولوژي کمونيستي گرايش يابند. البته مسئله بهبود وضعيت کشاورزان ايران از زمان مشروطه همواره مورد توجه رجال و بزرگان کشور قرار داشت ولي مشکلات سياسي و بحرانهاي موجود باعث ميشد تا دولتها و مجلس از پرداختن به اين امر باز بمانند. پس از شهريور 1320 و تشکيل احزاب کمونيست در ايران از مسئله اعطاي زمين به کشاورزان همواره در جهت مبارزه با دولتها استفاده ميشد. به طوري که در سال 1325 ش فرقه دموکرات آذربايجان پس از اعلام استقلال، قوانين اصلاحات ارضي را تنظيم و تصويب نمود. مجموع اين مسائل و بروز جنگ سرد، بلوک غرب را واداشت تا به منظور جلوگيري از گسترش ايدئولوژي کمونيستي در کشورهاي مجاور و همسايه شوروي، طرحها و راهکارهايي را بينديشند. يکي از اين راهکارها تغيير نظام سنتي کشاورزي و اعطاي زمين به کشاورزان بود تا از طريق اعطاي وامهاي دولتي و واگذاري ماشينهاي مکانيزه کشاورزي بتواند وضعيت زندگي دهقانان و کشاورزان را بهبود ببخشد
اصلاحات ارضي از انقلاب مشروطيت به بعد مورد توجه احزاب و گروههاي سياسي، از جمله در جنبش جنگل و بعدها در فرقه دمكرات جعفر پيشهوري، بود. محمد مصدق نيز در برنامة دولت بهبود احوال كشاورزان و تضعيف روابط ارباب رعيتي را مورد توجه قرار داده بود چنين زمينهاي كه ارسنجاني با اتكا به مطالعات خود در باب مسئله زمينداري، طرح پيشين اصلاحات ارضي مصوب 1338ش را تغييراتي داد.د.لايحة اصلاحات ارضي ـ كه بعدها با تصويب مجلس شورا و سنا به قانون بدل گشت و به عنوان مرحله اول اصلاحات ارضي مشهور شد ـ چنين بود كه «حدود مالكيت ارضي يك ده، شش دانگ يا شش دانگ از چند ده بود» مرحلة اول در 12 اسفند 1340 از مراغه آغاز شد. ارسنجاني دليل آغاز آن را از مراغه، آشنايي وي با منطقه، قدرتمندي و واپسماندگي مالكان مراغه، و شتاب در اجراي لايحة اصلاحات ارضي را به دليل «فقدان زيربناي انقلاب اجتماعي» و كارشكني دربار ميدانست . و اين سر آغاز جنبشي در ايران شد كه سالها بعد اثرات آن در لايه هاي سياسي و اجتماعي ايران نمود پيدا كرد . در بخش دوم ، تاثيرات اين طرح تحول اقتصادي و اجتماعي در جامعه آن زمان ايران را مورد بررسي قرار خواهم داد
در ابتدا بر آنم نمايي كلي از طرح تحول در دولت دكتر اميني و اثرات آن درساختار سياسي و اجتماعي دهه چهل اراعه نمايم سپس به طرح تحول اقتصادي در دولت دكتر احمدي نژاد خواهم پرداخت
مسئله اعطاي زمين به کشاورزان يکي از اصولي بود که بعد از انقلاب کمونسيتي 1917 م در روسيه همواره از طريق احزاب کمونيست جهان مطرح ميشد و کوشش ميگرديد تا از اين طريق «کشاورزان و دهقانان رنج کشيده» کشورهاي جهان سوم به ايدئولوژي کمونيستي گرايش يابند. البته مسئله بهبود وضعيت کشاورزان ايران از زمان مشروطه همواره مورد توجه رجال و بزرگان کشور قرار داشت ولي مشکلات سياسي و بحرانهاي موجود باعث ميشد تا دولتها و مجلس از پرداختن به اين امر باز بمانند. پس از شهريور 1320 و تشکيل احزاب کمونيست در ايران از مسئله اعطاي زمين به کشاورزان همواره در جهت مبارزه با دولتها استفاده ميشد. به طوري که در سال 1325 ش فرقه دموکرات آذربايجان پس از اعلام استقلال، قوانين اصلاحات ارضي را تنظيم و تصويب نمود. مجموع اين مسائل و بروز جنگ سرد، بلوک غرب را واداشت تا به منظور جلوگيري از گسترش ايدئولوژي کمونيستي در کشورهاي مجاور و همسايه شوروي، طرحها و راهکارهايي را بينديشند. يکي از اين راهکارها تغيير نظام سنتي کشاورزي و اعطاي زمين به کشاورزان بود تا از طريق اعطاي وامهاي دولتي و واگذاري ماشينهاي مکانيزه کشاورزي بتواند وضعيت زندگي دهقانان و کشاورزان را بهبود ببخشد
اصلاحات ارضي از انقلاب مشروطيت به بعد مورد توجه احزاب و گروههاي سياسي، از جمله در جنبش جنگل و بعدها در فرقه دمكرات جعفر پيشهوري، بود. محمد مصدق نيز در برنامة دولت بهبود احوال كشاورزان و تضعيف روابط ارباب رعيتي را مورد توجه قرار داده بود چنين زمينهاي كه ارسنجاني با اتكا به مطالعات خود در باب مسئله زمينداري، طرح پيشين اصلاحات ارضي مصوب 1338ش را تغييراتي داد.د.لايحة اصلاحات ارضي ـ كه بعدها با تصويب مجلس شورا و سنا به قانون بدل گشت و به عنوان مرحله اول اصلاحات ارضي مشهور شد ـ چنين بود كه «حدود مالكيت ارضي يك ده، شش دانگ يا شش دانگ از چند ده بود» مرحلة اول در 12 اسفند 1340 از مراغه آغاز شد. ارسنجاني دليل آغاز آن را از مراغه، آشنايي وي با منطقه، قدرتمندي و واپسماندگي مالكان مراغه، و شتاب در اجراي لايحة اصلاحات ارضي را به دليل «فقدان زيربناي انقلاب اجتماعي» و كارشكني دربار ميدانست . و اين سر آغاز جنبشي در ايران شد كه سالها بعد اثرات آن در لايه هاي سياسي و اجتماعي ايران نمود پيدا كرد . در بخش دوم ، تاثيرات اين طرح تحول اقتصادي و اجتماعي در جامعه آن زمان ايران را مورد بررسي قرار خواهم داد